Wat is het verschil tussen gewassen en ongewassen koffie?

Dat koffie vele soorten, smaken en variëteiten heeft, is bekend. Maar waar komen die verschillen nu eigenlijk vandaan? De oorsprong van de koffie is een factor, net als de hoogte waarop het geteeld wordt en het klimaat. Maar daarnaast is ook het verwerkingsproces van invloed op de smaak. Hoe worden de bes van de koffieplant en de pit erin (de uiteindelijke koffieboon) van elkaar gescheiden?

De twee meest gebruikte methodes leiden tot de zogeheten gewassen en ongewassen koffie.

Het belang van de schil

De meeste koffieplanten hebben rode bessen. Onder de schil bevindt zich het vruchtvlees met daarin de pit of eigenlijke koffieboon. Om bij die boon te komen, moet de zachte buitenlaag worden verwijderd. Tegelijkertijd is het juist de schil, die medeverantwoordelijk is voor de zo belangrijke aroma’s van de koffie. Het is dus essentieel dat de koffieboon voorzichtig gepeld wordt, zodat zoveel mogelijk smaak behouden blijft. Er zijn speciale machines, die hiervoor worden ingezet, maar de methode die wordt gebruikt kan verschillen.

De methode van de gewassen koffie

Gewassen koffie is koffie die wordt verkregen uit het zogenaamde ‘natte proces’. De geplukte koffiebessen worden in een groot waterbad gedaan. De bessen die nog niet rijp zijn, komen vanzelf bovendrijven. De rijpe (goede) bessen zakken naar de bodem. Nadat de onrijpe bessen verwijderd zijn, worden de overige in een speciale machine gedaan, waar de schil er door veelvuldig wassen vanaf wordt gespoeld.

Hierna blijven de schillen en bonen een aantal dagen in hetzelfde water liggen. Dit zorgt ervoor dat het aroma van de schil via het water aan de boon wordt afgegeven. Daarna worden deze twee pas definitief van elkaar gescheiden. Vervolgens worden de bonen gedroogd. De naam verraad al dat er voor de natte methode veel water nodig is. Hierdoor kunnen alleen plantages die over een flinke hoeveelheid water beschikken met deze methode werken.

De methode van de ongewassen koffie

Bij de methode van de ongewassen koffie, ook wel het ‘droge proces’ genoemd, worden geen machines gebruikt. Het is dan ook een arbeidsintensief proces dat op de traditionele manier wordt uitgevoerd. Allereerst worden de bessen van de koffieplant gewassen en daarna mèt schil gedroogd in de zon. Het aroma uit de schil wordt zo aan de boon afgegeven. Dit zorgt voor een ietwat zoete smaak. Pas als de koffieboon helemaal droog is, wordt de schil eraf gehaald. Dit kan nog best lastig zijn, maar levert uiteindelijk wel een heerlijke koffie op.

De ongewassen koffie is door het grotendeels handmatige proces dat eraan voorafgaat, meestal duurder dan gewassen koffie.

De methode ertussenin of semi-washed

Naast de natte en de droge methode is er ook nog een verwerkingsproces dat beide technieken combineert. De koffie die hieruit ontstaat, wordt ook wel semi-washed genoemd. De bessen worden gewassen en van hun schil ontdaan op de natte manier. Daarna worden de schillen en de bonen naast elkaar (of eigenlijk door elkaar gemengd) gedroogd in de zon op de droge manier. Het aroma van de schil wordt zo alsnog aan de koffiebonen afgegeven.

Het verschil in smaak

Hoewel alle drie de methodes erop gericht zijn zoveel mogelijk aroma te behouden, is er toch een duidelijk verschil in smaak te ontdekken. De gewassen koffie is meestal schoner en smaakt daardoor iets fruitiger met een licht zure ondertoon. Ongewassen koffie is steviger van smaak en heeft een complex ietwat zoet aroma. De semi-washed koffie is een combinatie van deze twee en wordt gekenmerkt door een stevige body met een beetje aciditeit.

Het mooie van koffie is dat er zoveel soorten en smaken zijn dat iedereen zijn persoonlijke voorkeur kan volgen. Of je nu kiest voor gewassen of ongewassen koffie. Gaat voor de Arabica of de Robusta boon. Of je van een sterke espresso of een milde melange houdt. Er is voor iedere koffieliefhebber een favoriete smaak!